Littekens
Een litteken is een normale reactie en een blijvend zichtbare afwijking van de huid als gevolg van een diepe beschadiging, een huidziekte of operatie.
Het kan tot 2 jaar duren voordat een litteken volledig is gevormd en zijn uiteindelijke status heeft bereikt. Dit is sterk afhankelijk van de vorm, formaat en de plek van de wond.
Een litteken kan als cosmetisch storend worden ervaren, wat psychosociale gevolgen kan hebben. Maar soms blijft het niet bij een lelijke en ontsierende plek en kan een litteken ook andere klachten geven. Denk aan jeuk, verminderde beweeglijkheid, infecties en pijn.
3 soorten littekens die vaak klachten geven:
Hypertrofisch (‘verdikt’ in het Latijn): Een hypertrofisch litteken is rood en dik, blijft beperkt tot de randen van de eerste huidbeschadiging en kunnen ontstaan na elk soort huidbeschadiging. Jeuk komt regelmatig voor. Dit litteken ontstaat bij overproductie van fibrineweefsel door bindweefselcellen in de huid. De littekens ontstaan vaak na circa 3 weken na verwonding en worden binnen een periode van een 6-8 maanden steeds dikker. Daarna breekt de stabiele fase aan.
Keloïd: Een keloïd- litteken heeft veel weg van een hypertrofisch litteken. Alleen bij een keloïd litteken groeit het littekenweefsel buiten de randen van de oorspronkelijke wond. De oorzaak is onbekend. Deze littekens komen meestal voor bij donkere huidtypes.
Atrofisch: Een atrofisch litteken ligt vaak wat verzonken onder het oppervlak van de omliggende huid. Er is sprake van een dun laagje littekenweefsel door een verminderde hoeveelheid bindweefsel. Deze littekens ontstaan na een verstoring in de weefselgenezing. Oorzaak hiervoor zijn vaak infecties, slechte doorbloeding, hoge spanning of druk op de wond. Deze littekens zie je ook vaak na een besmetting met bijvoorbeeld waterpokken.
Hoe kan je zelf littekens minimaliseren en daardoor de klachten zoveel mogelijk beperken? Is de huid pas gehecht of ben je voor je wond onder behandeling van een specialist volg dan zijn of haar adviezen. Wanneer dit niet het geval is kan je zelf ook stappen ondernemen om de littekenvorming te minimaliseren.
Als de wond nog niet dicht is:
- Houd het schoon
- Bedek de wond met een pleister, verband en tape of met vet gaas. Deze laatste zorgt ervoor dat het gaas niet aan de wond plakt.
- Voorkom dat de wond niet uitdroogt dmv vet gaas. Een uitgedroogde wond brengt weefselschade aan en de wond geneest minder snel.
Erfelijke factoren en je leefstijl spelen ook mee bij het vormen van een litteken. Je huid heelt ook minder snel als je rookt, vitaminetekort hebt of veel in de zon zit.
Als de wond geheeld is:
- Houd de huid soepel en gehydateert met een verzorgende crème.
- Om dikke, rode littekens te voorkomen kan je overwegen om siliconenpleisters of vochtherstellende crèmes te gebruiken. Wij kunnen je hierin adviseren.
- Stel een litteken in de eerste periode na het ontstaan (circa 18 maanden) niet bloot aan extreme temperatuurschommelingen of felle zon en bescherm het litteken indien nodig tegen de zon door een zonnebrandcrème te gebruiken met minimaal SPF 30.
- Vermijd strakke kleding die het litteken kan beschadigen
- Pas op met krachtsporten en oefeningen die teveel druk op het litteken uitoefenen.
- Probeer zoveel mogelijk van de wond en littekens af te blijven, ook als deze jeuken of pijn doen.
→ Ongeveer twee à drie maanden na de verwonding is je litteken op z’n lelijkst. Schrik daar niet van. Na maximaal 2 jaar heeft het litteken zijn uiteindelijke uiterlijk bereikt. In de meeste gevallen trekt het litteken bij in die periode. Blijft het een doorn in je oog of klachten geven? Ga dan op zoek naar een behandeling.
Behandelen littekens: Onze huidtherapeuten kunnen problemen behandelen die voortkomen uit littekenweefsel, denk aan hypertrofie (collageenophoping), roodheid, pijn, jeuk, verkleuring, verharding, verkleving, slechte doorbloeding, bewegingsbeperking en oedeem (vochtophoping). Hiervoor kunnen verschillende technieken worden ingezet, denk hierbij aan medische camouflage van verkleuringen, chemische peelings bij acnelittekens, LPG Endermologie of licht- en lasertherapie.
Ook kunnen wij soms massagetechnieken aanleren die voor vermindering van jeuk, pijn, verklevingen of oedeem zorgen. Tevens kunnen drukpakkingen, tape, siliconenpleisters of siliconengel worden aangebracht. Ze maken het litteken vlakker en soepeler waardoor de klachten afnemen.
Benieuwd welke oplossing voor jou uitkomst biedt? Wij geven je graag advies.